Ocena opinii biegłego w postępowaniu sądowym

I wreszcie udało nam się pochylić nad obiecanym tematem czyli opiniami biegłych w zakresie możliwości składania do nich zarzutów i ich oceny przez sąd.

Nie istnieje właściwie postępowanie w sprawach medycznych bez pomocy ze strony biegłych, dlatego tematyka ta jest nam tak bliska.

W związku z treścią art. 278 par. 1 KPC w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd, po wysłuchaniu wniosków stron, co do liczby biegłych i ich wyboru, może wezwać jednego lub kilku biegłych celem zasięgnięcia ich opinii. Wiadomości specjalne to takie, które wykraczają poza zakres wiadomości dostępnych ogółowi osób inteligentnych i ogólnie wykształconych (por. wyrok Sądu Najwyższego, I CR 331/75 z 18.07.1975 r.).

Czy sam sąd może zatem kwestionować opinię biegłego? Otóż opinie te podlegają ocenie na podstawie art.. 233 par. 1 KPC, tj. sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, a jednocześnie nie jest związany taką opinią.

Jednakże ocena dowodu z opinii biegłego podlega szczególnym kryteriom oceny, a są nimi zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a przede wszystkim zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej.  Zatem sąd może oceniać opinię biegłego pod względem jej fachowości, rzetelności czy logiczności. Jednocześnie w przypadku istnienia dwóch sprzecznych opinii biegłego, sąd nie może bezkrytycznie przyjąć jednej z nich, bez wyjaśnienia sprzeczności i niejasności.

A kiedy można powołać drugiego biegłego, gdy istnieje już jedna opinia? Tutaj także nie ma dowolności. Przede wszystkim jedynym powodem powołania kolejnego biegłego nie może być fakt, iż opinia nie jest korzystna dla strony. Dodatkowo koniecznym staje się wskazanie na jej braki w zakresie właśnie fachowości, rzetelności i logiczności opinii.

Sposób oceny opinii biegłych przez sąd determinuje zakres możliwych do podniesienia zarzutów. Aby skutecznie zaatakować niekorzystną opinię, niezbędnym jest wskazanie zawartych w niej błędów.